کارگاه مطالعات بین المللی بازار کار به کار خود پایان داد

کارگاه مطالعات بین المللی بازار کار به کار خود پایان داد.
در بخش پایانی کارگاه در روز دوم، نشست جمع بندی با حضور دکتر عیسی منصوری، دکتر محمدرضا سپهری، دکتر راقی اسد، دکتر غلامعلی فرجادی، دکتر امیرهوشنگ مهریار،  دکتر هادی صالحی اصفهانی، دکتر محمد جلال عباسی، دکتر مراد کردار، دکتر جمال ابراهیم حیدر و دکتر مهدی مجبوری برگزار شد.
راقی اسد به عنوان نخستین سخنران اختتامیه کارگاه پشت تریبون رفت و ضمن تقدیر از همراهی دو روزه حاضران، از مشابهت های بسیار میان بازار کار ایران و بازار کار منطقه خاورمیانه و کشورهای شمال آفریقا سخن گفت. اسد عنوان کرد: «در منطقه به رغم هزینه قابل توجهی که صرف سرمایه گذاری روی نیروی انسانی می شود، کیفیت حاصل شده رضایت بخش نیست و عمدتا مدرک گرایی غالب بر مهارت آموزی است.»
راقی اسد همچنین به نرخ مشارکت پایین زنان در بازار کار اشاره کرد و بیان کرد: «با وجود آموزش های گسترده صورت گرفته نرخ مشارکت زنان همچنان نازل برآورد می شود که بیشتر به یک معما شباهت دارد.» او همچنین با نمایش نمودارهایی به سهم بالای استخدام دولتی در میان شاغلان کشورهای منطقه اشاره کرد و گفت: «استخدام دولتی در این کشورها مانند یک مسکن سیاسی می ماند که این قرارداد اجتماعی عمدتا با هدف راضی نگه داشتن طبقه متوسط صورت می گیرد. ترجیح افراد جویای کار نیز استخدام در دستگاه های دولتی است و با این انگیزه و بدون توجه به ظرفیت اشتغال بخش خصوصی، در صف انتظار برای استخدام دولتی باقی می مانند.»
پس از این سخنرانی، اعضای پنل، یک به یک نوبت سخن را به دست گرفتند و جمع بندی خود را از این کارگاه دو روزه ارائه کردند. مراد کردار به شباهت های الگوهای بازار کار میان دو کشور ایران و ترکیه پرداخت و از مشارکت نازل زنان در هر دو کشور گفت. دکتر کردار اضافه کرد: «نرخ اشتغال در میان زنان روستایی بالاتر ارزیابی می شود اما در هنگام مهاجرت به شهرها، یافتن شغل برای زنان دشوار می شود و لازم است توجه بر اشتغال زنان شهری متمرکز شود.» وی همچنین ادامه داد: «با سطح آموزش بالا انتظار می رود نرخ مشارکت زنان افزایش یابد اما در عمل اینگونه نیست. شاید بتوان گفت تبعیض های جسنیتی و نیز شکاف دستمزدها این پدیده را توجیه می کند.»
در ادامه جمال ابراهیم حیدر به موضوع فرصت های اشتغال پرداخت و از نقش مهارت ها در بازار کار ایران در مقایسه با سایر کشورها گفت.
هادی صالحی اصفهانی سخنران بعدی نشست بود و در ابتدا تاکید کرد که مساله اصلی در مقطع کنونی کارآفرینی و ایجاد اشتغال است و با چالش کشیدن سخنان راقی اسد، مسائل مربوط به اشتغال دولتی را در رده اهمیت پایین تری ارزیابی کرد. او ادامه داد: «اساساً نیروی کار دارای توانایی ها و انتظارات متنوعی است و این کارآفرین است که باید در این میان بررسی کرده و از این پتانسیل در جهت ایجاد ارزش افزوده بهره گیری کند. دولت نیز به جای دخالت و سنگ اندازی باید از کارآفرینان حمایت کند.» دکتر صالحی اصفهانی همچنین بر لزوم تداوم و پایداری این حمایت تاکید کرد و گفت: «وجود نا اطمینانی عامل مثبتی ارزیابی نمی شود و شرایط باید به گونه ای مهیا شود تا کارآفرین بخش خصوصی انگیزه فعالیت پیدا کند. در این میان نقش دولت ها در بازار کار باید مورد بازنگری جدی قرار گیرد و صرفا به نقش حمایتی تبدیل شود.»
محمد جلال عباسی سپس نوبت سخن را به دست گرفت و به پنجره جمعیتی اشاره کرد. وی گفت: «این پدیده می تواند به مثابه یک فرصت قلمداد شده و اکنون جای خوشحالی است که مسوولان به این موضوع آگاهی و توجه دارند.» او همچنین به جای خالی دیگر کنشگران بازار کار نظیر سیاست گذاران و مجریان در این حوزه اشاره کرد و گفت: «در این خصوص، ارتباط و تعامل هرچه بیشتر میان پژوهشگران، سیاست گذاران و مجریان می تواند به نتایج مثبت تری بینجامد.» عباسی در پایان سخنان خود به مغفول ماندن موضوع مهم اثر ناامنی اقتصادی بر رفتارهای جمعیتی  اشاره کرد و گفت: «این نا امنی ها و نااطمینانی ها مسائلی همچون تاخیر در ازدواج و فرزندآوری به دنبال خواهد داشت که یقینا در روند بازار کار بی اثر نیست.»
در ادامه مهدی مجبوری سخنان خود را آغاز و تاکید کرد: «سیاست گذاری بدون پشتوانه علمی مانند کیمیاگری است که نمی توان از نتیجه آن اطمینان داشت. لذا مطالعات و پژوهش های متعدد در حوزه مسائل مرتبط با بازار کار، امری ضروری می نماید.» مجبوری ادامه داد: «در سه مقطع کوتاه، میان و بلند مدت می توان پیشنهاداتی را ارائه کرد. در کوتاه مدت تشکیل بانک اطلاعاتی تقاضای بازار کار می تواند اثر بخش باشد و با تجمیع درخواست های کارفرمایان، علاوه بر تمرکز، می توان مطالعات قابل قبولی صورت داد. در میان مدت توزیع کتابچه شامل اطلاعات، درآمد مورد انتظار و تحصیلات و مهارت های لازم برای هر شغل، میان دانش آموزان سال اول دبیرستان و نیز فراهم کردن امکان دوره کارورزی رایگان دانشجویان می تواند به اشتغالزایی هدفمند و بهره ور بینجامد.» مجبوری همچنین تاکید کرد در بلندمدت چاره ای جز رشد علم اقتصاد وجود ندارد و با افزایش کیفیت و شمار مقالات و یافته های علمی به عنوان بنیان سیاست گذاری می توان شاهد بهبود نتایج بود.
سپس غلامعلی فرجادی به ابعاد بیکاری پرداخت و گفت: «توجه بیش از اندازه به اعداد و ارقام، به تنهایی نمی تواند راهگشا باشد و لازم است در کنار آن راهکار ارائه شود.» فرجادی اضافه کرد: «بیکاری در میان جوانان، تحصیل کرده ها و زنان، بیکاری شهری و نیز بیکاری حاصل از نابرابری منطقه ای مهمترین ابعاد امروز بازار کار ایران به شمار می روند و علاوه بر الزام بهبود فضای کسب و کار، باید سیاست های کلان، فعال، غیر فعال و تنظیمی مورد توجه قرار گیرد.» او همچنین به ظرفیت های اشتغالزای بخش ها اشاره کرد و گفت: «بخش خدمات ظرفیت گسترده ای دارد که با سرمایه گذاری و توجه بیشتر به بخش خصوصی، می توان شمار مشاغل قابل توجهی ایجاد کرد.» دکتر فرجادی در پایان سخنان خود گفت: «اکنون حدود 30 درصد از بیکاران کشور تحصیل کرده هستند و لازم است دو نوع سیاست گذاری جداگانه هم برای تحصیل کرده ها و هم برای 70درصد فاقد تحصیلات عالی تدوین و اتخاذ شود.»
عیسی منصوری به عنوان سخنران بعدی، پشت تریبون قرار گرفت و از لزوم تداوم این گونه کارگاه ها و نشست ها سخن گفت. او همچنین انتقاد کرد که به رغم ارائه یافته های ارزشمند و پربار، مقالات چندان راهکار محور نبودند و بر حل مساله تمرکز نداشتند. منصوری اضافه کرد: «خروجی این پژوهش ها باید به هر دو صورت کمی و کیفی ارائه شود تا قابل استفاده در سیاست گذاری باشد و بتوان در این ارتباط چندین پروژه ملی فراگیر با بازیگران چند ضابطه ای تعریف کرد.»
محمدرضا سپهری نیز به عنوان سخنران پایانی به جمع بندی نتایج مقالات و نظرات ارائه شده در طی دو روز کارگاه پرداخت و از جمع حاضر، مدعوین، سخنرانان و پژوهشگران تشکر به عمل آورد. در خاتمه نشست نیز به تک تک محققان فعال در این کارگاه لوح تقدیر از سوی کمیته علمی و اجرایی اهدا شد.